نوبل پزشکی برای کاشفان یک پدیده مهم ژنتیکی

دو دانشمند آمریکایی به خاطر کشف یک خاصیت مهم ژنتیکی که در صورت لزوم برخی ژن های دردسرساز را "خاموش" می کند، برنده جایزه نوبل پزشکی امسال شده اند.
پژوهش های دکتر اندرو فایر و دکتر کرِیگ مِلو می تواند در نهایت به یافتن معالجات تازه برای طیفی از بیماری ها از جمله عفونت های ویروسی و سرطان منجر شود.

آنها کاشف پدیده ای موسوم به "انسداد با آر ان اِی" (RNA interference) هستند که قوه بیان ژن ها را کنترل می کند.

این فرآیند دارای ظرفیت بالقوه برای کمک به محققان جهت خاموش کردن - یا به عبارت دیگر از کار انداختن - ژن هایی است که برای بدن زیانبار هستند.

این پیشرفت همچنین به دانشمندان این امکان را داده است بتوانند به طور منظم وظایف کلیه ژن های انسانی را آزمایش کنند.

درپی کشف این دو دانشمند، شرکت های زیادی برای توسعه دادن ابزارهای پژوهشی جهت استفاده از آنچه به یک صنعت جدید تبدیل شده است تاسیس شد.

دکتر کرِیگ مِلو در دانشکده پزشکی دانشگاه ماساچوست و دکتر اندرو فایر در دانشگاه استانفورد تدریس و مطالعه می کنند.

"انسداد با آر ان اِی" هم در گیاهان و در حیوانات روی می دهد.

این پدیده نقشی کلیدی در بسیج سیستم دفاعی بدن علیه عفونت و تحت کنترل نگاه داشتن ژن های ناپایدار بازی می کند.

دستورالعمل های ژنتیکی

در تقدیرنامه نوبل که توسط موسسه کارولینسکای سوئد صادر شد آمده است: "برندگان نوبل امسال یک مکانیزم بنیادی برای کنترل جریان اطلاعات ژنتیکی را کشف کرده اند."

مجموعه ژن های ما با ارسال دستورالعمل ساخت پروتئین ها از "دی ان اِی" در هسته سلول به ماشین آلات ساخت پروتئین در سیتوپلاسم، کار می کنند.

این دستورالعمل ها توسط نوع دیگری ماده ژنتیکی به نام "آر ان اِی قاصد" (mRNA) ارسال می شود.

دکتر مِلو و دکتر فایر در سال 1998 با انتشار مقاله ای در نشریه "نیچر" توضیح دادند که "انسداد با آر ان اِی" چگونه می تواند این فرآیند را تخریب کند و در عمل ژن های خاصی را از کار بیاندازد.

تکه های بسیار ریز "آر ان اِی" سلول را فریب داده و آن را وادار می کنند تا "آر ان اِی قاصد" را پیش از آنکه بتواند پروتئین تولید کند تخریب کند.

دانشمندان حدس می زنند که این سازوکار صدها میلیون سال قبل به عنوان راهی برای حفاظت از ارگانیسم ها در برابر ویروس های مهاجم ایجاد شده است.

اهمیت خارق العاده

پروفسور نیک هِیستی، مدیر واحد ژنتیک انسانی شورای تحقیقات پزشکی بریتانیا، گفت که این واقعیت که این مطالعه تنها هشت سال پس از انتشار توسط کمیته نوبل پاس داشته شد نشانه اهمیت آن است.

وی گفت: "خیلی غیرعادی است که یک مطالعه به تنهایی، کل نحوه نگرش ما درباره فرآیندهای بیولوژیکی را کاملا منقلب کند، اما این مطالعه، رشته کاملا تازه ای در زیست شناسی به وجود آورده است."

پروفسور هیستی گفت که تاکنون تصور می شد که آر ان اِی نقش خیلی کم رنگی در تنظیم رفتار ژن ها دارد و در واقع برخی فکر می کردند که چیزی بیش از یک محصول جانبی نیست.

اما تحقیقات دکتر ملو و دکتر فایر نشان داد که آر ان اِی نقشی کلیدی در تنظیم نحوه عملکرد ژن ها بازی می کند.

ارزش جایزه نوبل یک میلیون و 370 هزار دلار است